ORTA DOĞU’YA GÖNDERİLEN KADIN CASUS
Orta Doğu bölgesi; doğu ile batı arasındaki bağlantı noktası, önemli ticaret yollarını bünyesinde barındıran yer; Nil, Dicle ve Fırat gibi çeşitli nehirlerin yanı sıra Süveyş Kanalı ve Hürmüz Boğazı’na sahip oluşu ile dikkatleri üzerine çeken stratejik bir bölgedir.
Dini hassasiyetini saymıyoruz bile! Durum böyleyken bu bölgeye hâkim olmak isteyen birçok devlet de vardır. Bu devletlerden birisi de İngiltere’dir. Hatta bu isteği doğrultusunda Orta Doğu’ya bir kadın ajan göndererek istihbarat sağlamıştı. İşte bu ajan Gertrude Lowthian Bell’dir.
Bell, çok kıymetli çalışmalar yapan arkeolog ve sanat tarihçisidir. Ama aynı zamanda Orta Doğu bölgesinde İngilizlerin yayılma politikasını uygulamaya çalışan bir ajandır. 19. yüzyılın sonlarında çeşitli ülkelere seyahat ederken 1899 yılında ilk defa Kudüs’e gelmişti. Kudüs’ü ziyaret ettikten sonra Suriye’yi gezmişti. Oradan da Hindistan gibi ülkelere seyahat etmeye devam etmişti. Ancak Bell’in aklı hâlâ Orta Doğu’da kalmıştı. Bell daha fazla dayanamaz ve 1905 yılında tekrardan Orta Doğu’ya gelerek karış karış bu toprakları gezmeye başladı.
Orta Doğu’da yaşayan ‘’çöl’’ insanının hayatı Bell’in çok dikkatini çekmişti. Bell bunu kendisi hatıratlarında sıkça vurgulamıştı. İlgisini çeken bu insanların yaşam tarzları, kıyafetleri, yemekleri… Tüm bunlar üzerine iyi bir gözlem yapan Bell ‘’The Desert And The Sown’’ isimli kitabı ile Orta Doğu’daki yaşamı kaleme almıştı.
Bell’in sadece Orta Doğu değil aynı zamanda Anadolu toprakları da ilgisini çekmişti. Bell Anadolu’nun da bir kısmını gezmiş hatta İzmir’e kadar gelmişti. Bu topraklarda yaşayan Hristiyanlar’ın hayatını da gözlemlemişti. Ayrıca bu topraklarda çeşitli arkeolojik çalışmalar yapmış ve yapılan çalışmaları da incelemişti. Daha sonra I. Dünya Savaşı’nın çıkması ile İngiltere’ye geri döndü.
I.Dünya Savaşı’ndan sonra Bell, Bağdat istihbarat servisinde görevliydi. Görevi ise İngiltere’nin menfaatlerini korumak ve Arap aşiretleri üzerinde hâkimiyet sağlamaktı. Ayrıca Irak’ın kuzey kısmının Türkiye ile birleşmesini önleyebilecek tedbirler alınmasını sağlamaya çalışıyordu. Derken… Bir gece evinde ölü bulunmuştu.
Ölüm sebebi ise hâlâ kesin olarak bilinememektedir. Bazı kaynaklarda son günlerinde sağlığı kötüye gittiği, bazı kaynaklarda yaptığı görevini psikolojisi kaldıramadığı için intihar ettiği, bazı kaynaklarda da stratejik durumu nedeniyle öldürüldüğü bilgisi mevcuttur. Ancak kesin olan şudur ki o dönemde bir kadının karış karış Orta Doğu’yu gezebilmesi, eserler yazabilmesi, mesleğini güvenli bir şekilde yapabilmesi takdire şayandır.
