Eyüp Sultan’ın kabri, İstanbul’da Eyüpsultan ilçesinde bulunan ve kendi adını taşıyan caminin içerisinde değil mi? Kabir burada değilse nerede? Madem kabir burada değil yıllarca bizi neden kandırdılar?
Eyüp Sultan olarak bildiğimiz sahabe, asıl adı Ebû Eyyûb el-Ensârî’dir. Hz. Peygamber döneminde yaşamış, Bedir, Uhud Savaşları başta olmak üzere hayatının sonuna kadar birçok savaşa katılmıştır. Vahiy kâtiplerinden olduğu için Kur’an-ı Kerim ayetleri bir araya getirilirken kendisi de bu çalışmalar içerisindeydi. Hz. Peygamberin vefatından sonra da dört halife döneminde de neredeyse yapılan bütün savaşlara katılmıştı. Katıldığı en son savaş Müslümanların kuşattığı ilk İstanbul kuşatmasıydı. Eyüp Sultan bur kuşatma sırasında hastalandı ve 669 yılında vefat etti. Cenazesi İstanbul surlarına yakın bir yere defnedildi. Defnedildiği yerde birçok mezarlar, manastırlar, ayazmalar bulunmaktaydı.
1204 yılında İstanbul’a Latinler gelmişti. Latinler, İtalya’nın ortalarında yaşayan eski bir halk topluluğudur. Latinler İstanbul’da her yeri istila edip talan etmişlerdi. Surların etrafındaki kiliseleri, mezarları, manastırları da tahrip etmişler, içerisinde Eyüp Sultan’ın da mezarının bulunduğu mezarlar yok olmuştu.
Sur dışında bulunan yüzlerce mezar içerisinde olan Eyüp Sultan’ın mezarının bulunması neredeyse imkânsız hale gelmişti. Peki, İstanbul’da bulunan Eyüp Sultan’ın kabrinde kimin mezarı var? Eyüp Sultan’ın mezarı bulunamadıysa burası neden inşa edildi?
Eyüp Sultan’ın kabrinin bulunup mezarının tespit edilmesinin sebebi psikolojiktir. Osmanlı tarihine bakıldığında İstanbul yüzyıllardır fethedilememiş, Fatih Sultan Mehmed döneminde de İstanbul kuşatılınca, bir dönem askerlerin morali bozulmuş, fethe inançları azalmıştı. Bu dönemde askerleri motive edebilecek manevi bir güç gerekiyordu. Ebu Eyyüp el-Ensari’nin manevi gücünü bilen askerler için mezar bulunmaya çalışılmıştı. Fatih Sultan Mehmed’in hocası Akşemseddin, çeşitli keşiflerle mezarı bulduğunu söylemişti. Bu keşiflere kimisi istihareye yattı, kimisi bir gece rüyasında gördü, kimisi de Akşemseddin’in içine doğduğunu ve bu şekilde mezarının yeri tespit edildiğini söylemektedirler. Çünkü 1204 yılında tahrip olan mezarın yerini herhangi bir teknoloji ile bulmak imkânsızdı.
Prof. Halil İnalcık hoca ise da bu teoriyi onaylayıp, askerlerin içinde bulunduğu durumun çok hassas olduğunu, onları motive edebilecek ciddi bir güç kaynağına ihtiyaç duyulduğundan Akşemseddin’in böyle bir yola başvurduğunu söylemektedir. Ayrıca surların orada çeşitli kazı çalışmaları yapılıp mezarın bu şekilde bulunduğu da söylenmektedir. Bu kazılar sırasında bir mermer bulunuyor ve mermerin üzerinde ‘’Ebu Eyyüp el-Ensari yazıyor’’ diye bir söylenti olsa da bu mermerin varlığı ile ilgili kesin bir belge bulunmamaktadır.
Joseph von Hammer, Franz Babinger, Halil İnalcık, Ekrem Buğra Ekinci gibi işinin ehli araştırmacılar ve tarihçiler bu mezarın bulunmasının tamamen psikolojik olduğunu, askerlere moral vermek için mezarın bulunduğuna inandırılıp kabir inşa edildiğini üzerine basa basa belirtmişlerdir.
Eyüp Sultan Camii, İstanbul fethedildikten sonra inşa edilen ilk camilerdendir. 1453 yılında yapılmıştır. Tarih boyunca padişahlar, tahta çıktığı zaman padişahlık alametlerinden olan kılıç kuşanma merasimlerini gerçekleştirirlerdi. İstanbul’un fethi ile birlikte bu kılıç kuşanma merasimi artık Eyüp Sultan’da yapılmaya başlanmıştı. Burada kılıç kuşanan ilk padişah Fatih Sultan Mehmed’tir. Zaman içerisinde depremler, çeşitli faaliyetler gibi sebeplerle yıpranan Eyüp Sultan Camii en son, başbakan Adnan Menderes döneminde tamir edilip onarılmıştı.
Özetle, bugünkü Eyüp Sultan Camiisi mimari açıdan müthiş diyebileceğimiz kadar güzel, tarihi açıdan bakıldığında köklü bir tarihçesi olan ve ibadet edebileceğimiz bir camidir. Ancak Eyüp Sultan’ın kabri başına gidip dua etmek isterseniz de en fazla boş sandukaya dua edersiniz, çünkü gerçek Eyüp Sultan kim bilir nerede yatıyor………
