ATEİST İMAM OLUR MU? HEM DE OSMANLI DÖNEMİ’NDE!
Toplum olarak sokak röportajlarından sıtkımız sıyrıldı artık… Neredeyse her adımımızda bir mikrofon uzatılıyor. Ekonomiden siyasete, dinden tarihe…
Her an karşımıza her konudan soru gelebilir. Eğer absürt bir cevap verirseniz de hemen sosyal medyanın diline düşersiniz. İşte bu klasik sokak röportajlardan birisi de, ‘’Ateizm artıyor mu? Gençler arasında ateizm yaygınlaştı mı?’’ sorularıdır. Klişe sorulara klişe cevaplar…
O kadar klişelere gömüldük ki gerçek soruyu unuttuk. Bu ateizm bugün mü yaygınlaştı? Yoksa ateizm hep vardı da teknolojinin hayatımızda yaygınlaşması ile daha çok mu ateist görmeye başladık?
Toplum nezdinde her zaman kıyaslanan Osmanlı Devleti ve günümüz bu konuda bir kıyaslamaya gidemiyor. Sebebini söylememe gerek yok, siz biliyorsunuz zaten.
Ben geleyim asıl anlatacağıma. Ateizm Osmanlı döneminde daha yaygındı ki; Osmanlı Devleti şeriatla yönetilen bir devletti. Hem de ateizm ulema sınıfı içerisinde yaygındı. Yani Osmanlı Devleti’nde din ile iç içe olan meslek grubundaki kişilerin ateist olduğunu görmekteyiz.
Osmanlı Devleti’nde bir imam vardı ki kendisi ateistti.
Adı da Lari Mehmet Efendi idi. Bu kişinin hem dönemin kroniklerinde hem de mühimme defterlerinde ateist olduğu bilgisi yer almaktadır.
Lari Mehmet Efendi ilk zamanlar Maksud Paşa Camisi’nde imamlık yapardı. Kendisi çok zengin olup daha sonraları Valide Han’ına yerleşti.
Lari Mehmet Efendi ahiret gününe, Allah’ın huzurunda toplanılmasına inanmıyordu. Ayrıca namaz kılınmasının ve oruç tutulmasının da farz olmadığını söylüyordu. Bunlara ek olarak şarap içmenin de haram olmadığını söyleyince saray erkânı bu duruma bir son verilmesi gerektiğini düşündü. Çünkü Lari Mehmet Efendi kendi düşüncelerini insanlara anlatıyor ve onları etkileyerek dinden çıkartmaya çalışıyordu. Ayrıca kendisi ulema sınıfı mensubu idi.
Tüm bunlar göz önünde bulundurulunca 2 Şubat 1665 yılında İbrahim Paşa Sarayı’nda mahkeme kuruldu.
Lari Mehmet Efendi mahkemeye çağrılarak hakkında söylenilenleri inkâr etmesini ve kendisini savunması istenildi. Ancak Lari Mehmet Efendi söylediklerini inkâr etmedi ve mahkemede hiçbir şekilde savunma yapmadı. Böylece Lari Mehmet Efendi’nin idamına karar verilerek öldürüldü.
Aslında Lari Mehmet Efendi gibi Osmanlı Devleti içerisinde birçok ateist var. Bunlardan bazıları kayıtlara geçmiş, bazıları da çağrıldıkları mahkemede söylediklerini inkâr ederek aslında ateist olmadıklarını öne sürmüşlerdir.
