EDEBİYAT MOLASI: MÜREKKEBİN KURUDUĞU YILLAR
Türk edebiyatını dönemlere ayırırken, Servet-i Fünûn Edebiyatı’ndan hemen sonra Fecr-i Âtî Edebiyatı’ndan söz edilir.
Servet-i Fünûn Dönemi 1901 yılında sona ermiştir. Fecr-i Âtî Edebiyatı ise 1909 yılında başlamıştır. Peki, arada geçen 7-8 yıllık süreçte Türk edebiyatında hiç eser kaleme alınmamış mıdır?
1901-1908 yılları arasında neden bir boşluk yaşanmıştır?
Yazar, şair ve gazeteciler neden sessizliğe bürünmüştür?
Basın-yayın faaliyetleri neden durmuştur?
Servet-i Fünûn Dönemi’nin ardından 1901-1908 yılları arası, Türk edebiyatında “Sessizlik” ya da “Boşluk Dönemi” olarak adlandırılır. Bu yıllarda Osmanlı tahtında 34. Padişah II. Abdülhamid bulunmaktaydı.
Abdülhamid’in özellikle son dönemlerinde her vilayette sansür memurları görevlendirilmişti.
Yazar, şair ve gazetecilerin yazıları yayımlanmadan önce hükümetin denetiminden geçmekteydi. Sansür memurları tarafından incelenen metinler, ancak uygun görülmeleri hâlinde matbaalara gönderilebiliyordu. Bu ortam, en çok gazetecileri etkilerken, yazarlar da üzerlerinde hissettikleri psikolojik baskı nedeniyle yazılarını kaleme almaktan çekinmişlerdir.
Dönemin önemli kalemleri olan Ahmet Mithat, Ahmet Rasim ve Hüseyin Rahmi gibi isimler, “memuriyetten atılırız” korkusuyla yazı yazmamışlardır.
Devletle karşı karşıya gelmekten çekinen pek çok yazar ve şair, suskun kalmayı tercih etmiştir.
Onların yazı yazamamasıyla birlikte birçok gazete yayınlarını durdurmuş, yeni gazete girişimleri de “kapatılacağız” endişesiyle yayın hayatına başlayamamışlardır. Böylece basın-yayın dünyasında yaklaşık 7-8 yıl süren bir durgunluk dönemi yaşanmıştır.
