ALIŞKANLIKLARIMIZ ÜZERİNE
Alışkanlık nedir? Nasıl kazanılır? Kaç türlüdür? Gelin birlikte anlamaya çalışalım..
Alışkanlık, pek çok anlama sahip olsa da bu anlamlar ortak bir noktada birleşir. O hâlde alışkanlık, huy edinmek; âdet edinmek ya da eskilerin söylediği gibi itiyat edinmektir. İyi huylu alışkanlıklarımız olabileceği gibi kötü huylu alışkanlıklar da hayatımızın bir köşesinde yer almaktadır. Peki, alışkanlıklarımız doğuştan mı gelir yoksa sonradan mı kazanılır? Eğer reflekslerimizi alışkanlıktan sayarsak, alışkanlıklarımızın bir nebze de olsa doğuştan gelebileceğini söylemek mümkün olabilir.
Montaigne ve Alışkanlık
“Bir köylü kadın,bir danayı doğar doğmaz kucağına alıp sevmiş, sonra da bunu âdet edinmiş, her gün danayı kucağına alıp taşırmış; sonunda buna o kadar alışmış ki dana büyüyüp koskoca öküz olduğu zaman, onu yine kucağında taşıyabilmiş.”
Bu parça aslında alışkanlığın ne olduğunun tam olarak ifadesidir. Ancak alışkanlığı iyi ya da kötü yönde ilerletmek bizim elimizdedir. Kötü alışkanlıklar bize yeni doğan bir dana gibi masum gözükebilir. Zamanla bu masumiyet kaybolsa da kişi bunun farkına varmayacaktır ve ondan vazgeçemez hale gelecektir. İyi bir yönde olan alışkanlıklarımız ise zamanla daha da iyileşerek bize fayda sağlayacaktır.
Edebiyat ve Alışkanlık
Yüzyıllar boyu varlığını sürdüren Divan Edebiyatı’na karşı eleştirileri olan birinci dönem Tanzimat Edebiyatı sanatçıları başarılı olabildiler mi? Elbette hayır. Divan Edebiyatı’nın dilini ağır ve karmaşık bulan şairler, dilde sadeleşme yolunda alışkanlıklarından vazgeçemediler. Sade ve anlaşılır bir dil kullanma çabaları başarısız oldu. Bunun sebebi ise alışkanlıklarından başka bir şey değildi.
İkinci dönem Tanzimatçılar ise dilde sadeleşme çalışmalarına girme tenezzülünde bulunmadılar. Zaten alışageldikleri bir dili kullanmak varken neden bu alışkanlıklarından vazgeçme eğilimi göstersinler ki?
Peki, siz de alışkanlıklarınızdan vazgeçenlerden misiniz? Yoksa kötü alışkanlıklarınızda ısrar edenlerden mi?
