Bilinçli Bir Toplum için Tecrübe Paylaşımı:
Dünya Prematüre Günü’ne İthafen Preeklampsi – eclampsia Hakkında Konuşmak
Bu haftaki yazımı, öncelikle, hamile kadınlara, riskli hamilelik yaşayan, çocuğunu kucağına alıp mutluluğuna mutluluk katan, çocuğunu kucağına alamadan Rabbine teslim eden, erken doğum gerçeğiyle karşı karşıya kalıp hastane kapılarında emzirme odalarında kuvözde yatan çocuklarıyla iletişim kurmak için canını dişine katan annelere; sonra da onlarla birlikte ağlayıp, üzülen, sevinen bir o kadar da gözyaşlarına boğulan, duygusallaşan, bazende doğum odalarında ayılan bayılan babalara, ebeveyn adaylarına ithafen kaleme alıyorum. Bu yazının başlangıç noktası, hayatımda, erken doğuma sebep olan Preeklampsi (pre-e-CLAMP-si-a) üzerinedir. Tıp dünyasında tamamlanan araştırmalarda, Preeklampsi ile erken doğum arasında anlamlı bir pozitif ilişki bulunduğu desteklenmektedir.
Erken doğum ve Preeklampsi üzerine çalışan doktorlarla bireber görüşen ve hatta verilerimin kullanılmasına izin veren, preeklampsinin ciddi boyutlarını üç gebeliğinde de tecrübe eden, ve bunun sonuncunda her üç gebeliğimde de erken doğum gerçeği ile karşılaşan bir anne adayı olarak, 17 Kasım dünya Prematüre günü ve 22 Mayıs Dünya Preeklampsi Günü, 2015 yılından beri takvimimde ki yerini almaktadır.
Erken doğumun aileler üzerinde farklı etkilere sebep olduğu bilindiğinden, erken doğum konusunda toplumsal farkındalığı arttırmak adına, 17 Kasım prematüre doğumlulara ve bu durumu yaşayan ebeveynlere atfedilmiştir. 17 Kasım dünya Prematüre Günü hakettiği etkiyi göremesede, her yıl yaklaşık 15 milyon bebek 37 gebelik haftasından önce dünyaya gelmektedir. Dünya Sağlık Örgütü verilerine (WHO) göre ise dünyada erken doğum oranı %5-18 arasında değişmektedir. Türkiye’de erken doğum oranı %10-11 arasında iken, Bosna Hersek’te ise bu oran %6,92’dir.
Erken doğuma ve gebeliğe bağlı ölümlerin en yaygın nedenlerinden biri olarak kabul edilen Preeklampsi ya da gebelik zehirlenmesi ise dünya çapındaki gebeliklerin %2-8’ini etkilemektedir. Preeklampsi hamilelik sırasında veya doğum sonrası dönemde gelişen kalıcı yüksek tansiyon olarak bilinmektedir. Türkiye’de ise preeklamsiye bağlı anne ölüm nedeni, kanamadan sonra ikinci sırada yer almakta, ancak Bosna Hersek’e ait veriler bulunmamaktadır. Preeklampsinin nedeni (etyolojisi) henüz tam olarak çözülememiş olsa da, uzman doktorların fikir birliği ile, idrarda yüksek protein seviyeleri veya yeni kan trombositlerinin azalması, böbrekler veya karaciğer ile ilgili sorunlar, akciğerlerdeki sıvı depolanması, veya görme bozuklukları gibi durumlarda ortaya çıkan komplikasyonlar olarak sıralanmaktadır. Bu sağlık durumunu düşündürebilecek önemli semptomlar ise, baş ağrısı, karın ağrısı, nefes darlığı veya göğüs kafesinin arkasında yanma, mide bulantısı ve kusma, kafa karışıklığı, artan anksiyete durumu, ışığa aşırı duyarlılık, bulanık görme veya yanıp sönen noktalar görme gibi görme bozukluklardır. Ancak, vurgulanması gereken nokta, gebe kadınların yaklaşık %3-10’unda görülen bu sağlık durumunun gebeliklerin çoğunu komplike hale getirdiğidir. Bunun yanı sıra, uzmanlara danışmadan yürütülen gebelikler sonucunda daha az izlemeden kaynaklı olarak erken müdahale için kaçırılan fırsatlar nedeniyle anne veya bebek ya da bazen her ikisi için, preeklampsinin hayati tehlike oluşturabilecek komplikasyonlara sebebiyet verdiğidir.
Bu sağlık durumunda kendi sağlığınızı ve bebeğinizin sağlığını takip eden, güvendiğiniz uzman hekiminizle işbirliği içerisinde çalışmak, yapabileceğiniz en gerçekçi önlemdir diyebilirim. Araştırmalar, bu durumda, doktorları ile işbirliği içerisinde gebeliğini izlemeye devam eden birçok annenin, erken de olsa sağlıklı bebekler doğurduğunu ve tamamen iyileştiğini belirtmektedir. Bende, Preeklampsi sonucunda, evlatlarımı prematüre olarak dünyaya getirdim. İki ay gibi uzun süren bir erken doğum ünitesi dönemi sonrası evlatlarıma kavuştum. Uzun ve belirsiz bir dönem olmasından dolayı, hem benim hayatımda hemde evlatlarım için farklı etkileri olduğunu gözlemlediğim zamanlar oldu. Herşeye rağmen, şahsen, erken teşhis ve tanının ne kadar önemli olduğunu bizzat tecrübe etmiş oldum.
Lütfen sizler de, bilinçlenerek özellikle böyle bir durumu bilip ona göre bir izleme haritası çizen, ve onunla iletişime geçmenize anlayış gösterecek bir uzman gözetiminde tevekkül içerisinde devam etmeye çalışın hamileliklerinize. Kesinlikle dünya üzerinde bu gibi olaylarla karşılaşan bir çok ebeveyn olduğunun bilincine varın, farklı platformları takip ederek bu konuda farkındalık kazanmaya çalışın. Hepiniz sağlıcakla kalın.
Preeklampsi için önereceğim platformlar arasında: https://www.preeclampsia.org/events/world-preeclampsia-day-1
Erken doğum için önereceğim platform: https://www.efcni.org/activities/campaigns/wpd/
Platformlar ingilizcedir, ancak ilk platformda dil seçenekleri arasında Türkçe bulunmaktadır.
