Bir toplumda halkın güvenli ve huzurlu bir şekilde yaşaması hükümetin en önemli görevidir. Ancak tarih boyunca toplum içerisinde birtakım huzursuzluklar, kargaşalar ve kutuplaşmalar görülmektedir. Devlet bu kargaşa ortamını engellemelidir. Eğer engellemezse bu kargaşa ortamı kartopu misali büyür ve mevcut iktidar o kartopunun altında kalır. Osmanlı padişahı II. Abdülhamit de bu kargaşa ortamını sindiremediği için kendisi de kartopunun altında kalarak tahtından edilmişti.
İşte bu olay tarihe 31 Mart Olayı olarak geçmektedir. 31 Mart olayı II. Abdülhamit’in tahttan indirilmesi ile sonuçlanan askeri bir isyandır. 31 Mart Olayı, İttihat ve Terakki Fırkası’nın hakimiyetine karşı bir tepki olarak başlamıştı. 1908 yılında Said Paşa hükümeti kurulmuş İttihat ve Terakki siyasal sorumluluk almamak için hükümete katılmamış ancak hükümet işlerine sık sık müdahalede bulunmuştu. Kendilerinden olmayanlara karşı baskıcı tutum sergilemişler bu da siyasi istikrarsızlığa sebep olmuştur.
Kamil Paşa sadrazam olunca 14 Eylül 1908 tarihinde Prens Sabahattin, Ahrar Fırkası’nı toplayıp İttihatçıları dinden sapmış uygulamalar yapanlar olarak niteledi. Ayrıca ittihatçıların intikamcı tutumu ve sorumsuz davranışları da geniş hoşnutsuzluğa sebep oldu.
Bu sıralarda ülke seçimlere hazırlanırken 5 Ekim’de Avusturya Bosna-Hersek’i işgal etti, Bulgaristan bağımsız oldu, 6 Ekim’de Girit Yunanistan’a katıldı. Muhalefet basın yoluyla baskı yapıyordu. Bu gelişmelerden İttihatçıların itibarı zedelenmişti. İttihatçılara karşı olduğu bilinen bazı kişiler faili meçhul cinayetlerle öldürüldü.
17 Aralık’ta meclis toplantısında İttihatçılar üstünlüğü elde etti. 1909 yılının Şubat ayında Kamil Paşa hükümeti düşürülüp yerine Hüseyin Hilmi Paşa sadrazam oldu. 7 Nisan’da Serbesti Gazetesi başyazarı Hasan Fehmi bir cinayete kurban gidince İttihatçılara karşı tam bir tepki yükseldi. Ordu içerisinde de siyasileşme giderek artmıştı. Subaylar arasında alaylı-mektepli çatışmaları vardı. II. Abdülhamit döneminin kadroları itibarlarını kaybetmişti. İttihatçılar boşalan kadrolara kendi adamlarını getiriyordu. Ayrıca İttihat ve Terakki Fırkası ile Ahrar Fırkası arasındaki iktidarı ele geçirme mücadelesi vardı. İttihatçıların muhaliflere baskıcı tavırları ve suikastları, İttihatçıların kozmopolit yapıları, masonluk suçlamaları, dine ve dini geleneğe karşı tavırlarında duyulan rahatsızlık halkın arasında hızlıca yayılmıştı ve artık isyan kaçınılmazdı.
11 gün süren isyan Hareket Ordusu’nun İstanbul’a gelmesi ile sona erdi. İsyancılar idam edildi, sadrazam istifa ettirilip yerine yeni bir hükümet kurulacaktı. Padişah II. Abdülhamit de tahttan indirilip yerine Sultan Reşad tahta çıkartıldı.
(Hareket Ordusu komutanları, 1 Temmuz 1909)
