Yaklaşık iki aydır Orta Doğu bölgesi gündemimizin bir parçası oldu. Her sabah haberleri okurken Orta Doğu bölgesinden en az iki-üç farklı konu başlıkları gazetelerde yer alıyor. Bu haberleri okurken fark ettim ki her ülke kendisini Orta Doğu’nun sahibi olarak görüyor. O zaman gelin hep beraber Orta Doğu bölgesi hangi devlete aitmiş hemen bakalım.
Orta Doğu bölgesini tarih sahnesinde ilk defa milattan önce 5. yüzyılda görmekteyiz. Bu yüzyılda Orta Doğu’ya Sümer Devleti hâkimdi. Aslında daha eski dönemlerde Orta Doğu ülkelerinde yaşayan çeşitli milletler olduğu tahmin edilse de resmi olarak kayıtlara Sümer hâkimiyeti geçmişti. Daha sonra burada Mısır Uygarlığı ortaya çıkmış ve aktif bir siyaset ve devlet yönetimi oluşturmuştu. Böylece Mısırlıların bölgeye hâkim olması ile birlikte ilk defa resmi ve modern bir devlet yönetimi Orta Doğu’da ortaya çıktı diyebiliriz.
Mısır Uygarlığı’ndan sonra Asurlular ve Medler bölgede bulunmuşlardı. Medlerden sonra bölgede tarihsel olarak kopukluklar görülse de Roma İmparatorluğu’nun kurulması ile bu devlet Orta Doğu bölgesinde hâkimiyet kurmuştu. Roma İmparatorluğu’nun ikiye bölünmesi ile Bizans hâkimiyeti ortaya çıkınca bölge Bizans hâkimiyeti altında yönetildi. Bir dönem de bir süre kadar Sasani İmparatorluğu bölgeye hâkim olmuş ancak 7. yüzyıl ile birlikte İslam dini kabul edilip yayılmaya başlayınca bölgeye İslam Devleti egemen olmuştu.
11.yüzyıl ile birlikte Orta Doğu bölgesinde sırasıyla Selçuklu Devleti hâkimiyeti görülmektedir. Selçuklulardan sonra Moğollar da Orta Doğu’ya hükmetmiştir. Yüzyılları ele alarak devam edersek 16. yüzyıl ile birlikte Osmanlı Devleti’nin ve Safeviler’in bölgede nüfuz sağladığını görmekteyiz. 1800-1900’lü yıllara gelindiğinde Osmanlı Devleti yıkılmaya yüz tutmuştu. Daha başkentini yönetemeyen bir devlet tabii ki Orta Doğu üzerinde de hâkimiyetini kaybetmişti.
İngiltere de 19. Yüzyıl ile birlikte petrol ortaya çıkarak önemi anlaşıldığından Orta Doğu bölgesine egemen olmak istiyordu. Osmanlı Devleti’nin bölgeden çekileceğini öngörünce hemen Orta Doğu bölgesini hâkimiyeti altına aldı. Bu hâkimiyet II. Dünya Savaşı’na kadar sürmüştü. İngiltere bölgedeki olayları kontrol altına alamayınca bu bölgede hâkimiyet kurmanın kendisi için dezavantaj olacağını düşündü ve bölgedeki nüfuzunu azalttı. İngiltere’nin bölgeden çekildiğini gören Amerika Birleşik Devletleri de Orta Doğu ülkesini gayri resmi olarak hâkimiyeti altına alarak gücünü göstermeye başlamış oldu.
Gördüğünüzü gibi yüzyıllar boyunca çeşitli devletler veya medeniyetler Orta Doğu bölgesine hâkim olmuşlar ve tarih sahnesinde yerini almışlardı. Ancak bölge hiçbir devlete ait olamamıştı. Çünkü bölgenin tek aidiyeti o bölgeyi yaratandan başkası değildi…
