BÜLENT ECEVİT, SULTAN VAHDETTİN’İ TEMİZE Mİ ÇEKTİ?
Hepimizin bildiği üzere Osmanlı Devleti’nin son yılları işgal ve karmaşıklarla dolu yıllardır. Bu çalkantılı dönemde iktidarını sürdüren Osmanlı Devleti’nin son padişahı Sultan Vahdettin’in adı ise hainlikle anılmaktadır. Bu şekilde anılmasının sebebi ise Osmanlı Devleti’nin fiilen işgal edilmesine olanak sağlayan Sevr Barış Antlaşması’nın imzalanmasına izin vermesi ve karşı durmamasıdır.
Ancak tarih bilimi, sosyal bilim olduğu için yoruma açık bir alandır ve Sultan Vahdettin de bugün dâhi hala güncel tartışmaların içerisinde yerini almaktadır. Ancak ben bugün sizlere bu tartışmalardan ziyade Sultan Vahdettin’in Cumhuriyet Halk Partisi’ni nasıl karıştırdığını ve nasıl çeşitli tartışmalara yol açtığını anlatmaya geldim.
Bülent Ecevit, Türkiye Cumhuriyeti’nin 16. başbakanı olarak yakın tarihe damga vurmuş siyasetçilerdendir. Karaoğlan ismiyle bilinen bu başbakan aynı zamanda demokratik sol temsilcilerden birisidir. Ecevit’in 2005 yılında yaptığı bazı açıklamalar o güne kadar söylenmeyen bir şeyi söylediği için yeni bir tartışma konusu açmış oldu. Bugün dâhi Ecevit’in yolunu açtığı bu konu hala tartışılıyor; Sultan Vahdettin hain miydi?
Bülent Ecevit’in yaptığı bu açıklama, Sultan Vahdettin’e yönelik hain suçlamalarına bir itiraz niteliğindeydi. Vahdettin, 1918-1922 yılları arasında tahtta kaldı. Saltanatı, Osmanlı İmparatorluğu’nun çöküş süreciyle çakıştı. I. Dünya Savaşı’nın ardından imzalanan Sevr Antlaşması’nın hazırlanmasında doğrudan imzası olmasa da, bu ağır metni imzalayan heyeti görevlendirmişti. Sevr, Osmanlı Devleti’ni fiilen ortadan kaldıracak kadar ağır şartlar içeriyordu. Antlaşma, Osmanlı Meclisi tarafından onaylanmadığı için yürürlüğe girmedi ve nihayetinde, Kurtuluş Savaşı’nın kazanılmasıyla tamamen geçersiz kaldı.
Ecevit ise “O bir hain değildir. Bazı hoş olmayan şeyleri mecburen yapmıştır. Bu arada ülke için çok iyi şeyler de yapmıştır. Ben Vahdettin için hiçbir zaman hain demedim. Çünkü ne kadar zor koşullar altında padişahlık yaptığını biliyorum. Ülke işgal altındaydı, ordusu kalmamıştı. Bu koşullar altında bile birçok önemli iş yaptı.” şeklinde açıklamalar yapmıştı. Ancak Ecevit’in bu sözleri başta Cumhuriyet Halk Partisi içerisinde olmak üzere bütün ülkede bir tartışma konusuna sebep oldu. 2005 yılında tartışmaya açılan bu konu 2025 yılına gelmemize rağmen hâlâ tartışılmaya devam ediyor.
Sonuç olarak Bülent Ecevit, Sultan Vahdettin’i değerlendirirken dönemin şartlarını göz önünde bulundurmanın önemine dikkat çekmiştir. Her ne kadar Vahdettin tartışmalı bir figür olsa da, tarihi olaylara objektif bakılması ve durumların kendi bağlamında değerlendirilmesi gerektiğini söylemesi tarih anlayışımıza katkı sağlamıştır. Peki ya tartışmanın sonucu? Maalesef bu tartışma hiçbir zaman bir sonuca ulaşamayacaktır…
