İstatistiklerle Aile, 2024

Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) sonuçlarına göre, Türkiye’de 2008 yılında 4 kişi olan ortalama hanehalkı büyüklüğünün, azalma eğilimi göstererek 2024 yılında 3,11 kişiye düştüğü görüldü.

Yıllara göre ortalama hanehalkı büyüklüğü, 2008-2024

Ortalama hanehalkı büyüklüğünün en yüksek olduğu il Şırnak oldu

Türkiye’de 2024 yılında ortalama hanehalkı büyüklüğünün en yüksek olduğu il, 4,85 kişi ile Şırnak oldu. Şırnak ilini 4,63 kişi ile Şanlıurfa ve 4,50 kişi ile Batman izledi. Ortalama hanehalkı büyüklüğünün en düşük olduğu iller ise 2,53 kişi ile Giresun ve Çanakkale oldu. Bu illeri, 2,55 kişi ile Tunceli ve 2,59 kişi ile Eskişehir izledi.

İllere göre ortalama hanehalkı büyüklüğü, 2024

Tek kişilik hanehalklarının oranı arttı

ADNKS sonuçlarına göre, 2016 yılında %14,9 olan yalnız yaşayan fertlerden oluşan tek kişilik hanehalklarının oranının 2024 yılında %20’ye yükseldiği görüldü.

Hanehalkı tiplerine göre hanehalkı oranı, 2016-2024

Geniş aileden oluşan hanehalklarının oranı %13,3 oldu

Tek çekirdek aile olarak ifade edilen, yalnızca eşlerden veya eşler ve çocuklarından veya tek ebeveyn ve en az bir çocuktan oluşan hanehalklarının oranı, 2016 yılında %66,4 iken 2024 yılında %63,5’e geriledi. Diğer yandan, geniş aile olarak tanımlanan ve en az bir çekirdek aile ve diğer kişilerden oluşan hanehalklarının oranı 2016 yılında %16,3 iken 2024 yılında %13,3’e düştü.

Aralarında eş, anne-çocuk veya baba-çocuk ilişkisi olmayan fertleri içeren; diğer bir ifadeyle çekirdek aile bulunmayan birden fazla kişiden oluşan hanehalklarının oranı 2016 yılında %2,4 iken 2024 yılında %3,2’ye yükseldi.

İllere göre hanehalkı tipleri incelendiğinde, 2024 yılında tek kişilik hanehalklarının oranının en yüksek olduğu ilin %31,7 ile Gümüşhane olduğu görüldü. Gümüşhane ilini %29,8 ile Tunceli ve %29,7 ile Giresun izledi. Diğer yandan tek kişilik hanehalklarının oranının en düşük olduğu il ise %11,1 ile Batman oldu. Bu ili %11,9 ile Van ve %12,3 ile Diyarbakır izledi.

Tek kişilik hanehalklarının oranının en yüksek ve en düşük olduğu ilk 10 il, 2024

Tek çekirdek aileden oluşan hanehalklarının oranının en yüksek olduğu il Gaziantep oldu

Tek çekirdek aileden oluşan hanehalklarının oranının en yüksek olduğu il, 2024 yılında %71,4 ile Gaziantep oldu. Gaziantep ilini %70,8 ile Şanlıurfa ve %70,7 ile Diyarbakır takip etti. Tek çekirdek aileden oluşan hanehalklarının oranının en düşük olduğu il ise %50,5 ile Tunceli oldu. Tunceli ilini %51,9 ile Gümüşhane ve %54,1 ile Artvin izledi.

Tek çekirdek aileden oluşan hanehalklarının oranının en yüksek ve en düşük olduğu ilk 10 il, 2024

Hanehalklarının %10,9’unu tek ebeveyn ve çocukları oluşturdu

Türkiye’de 2024 yılında toplam hanehalklarının %10,9’unu tek ebeveyn ve çocuklardan oluşan hanehalkları oluşturdu. Toplam hanehalklarının %2,6’sını baba ve çocuklardan oluşan, %8,4’ünü ise anne ve çocuklardan oluşan hanehalklarının oluşturduğu görüldü.

Tek ebeveyn ve çocuklardan oluşan hanehalklarının oranının en yüksek olduğu il, 2024 yılında %13,5 ile Bingöl oldu. Bu ili, %13,4 ile Elazığ ve %13,1 ile Adana illeri izledi. Bu oranın en düşük olduğu iller ise %8 ile Ardahan, %8,5 ile Yozgat ve %8,6 ile Burdur, Kars ve Bitlis oldu.

Toplam hanehalkları içinde anne ve çocuklardan oluşan hanehalklarının oranının en yüksek olduğu iller, %10,6 ile Bingöl, %10,3 ile Elazığ ve %10,1 ile Adana olurken, bu oranın en düşük olduğu iller ise %5,4 ile Ardahan, %6,3 ile Yozgat ve Burdur oldu.

Diğer yandan, baba ve çocuklardan oluşan hanehalklarının oranının en yüksek olduğu iller, %3,9 ile Kilis, %3,7 ile Malatya ve %3,3 ile Hatay olurken, bu oranın en düşük olduğu iller ise sırasıyla %2 ile Nevşehir ve Sinop, %2,1 ile Şırnak, Erzurum ve Bitlis oldu.

Geniş aileden oluşan hanehalklarının oranının en yüksek olduğu il, 2024 yılında %20,3 ile Hakkari oldu. Hakkari ilini %18,7 ile Batman, %17,9 ile Bartın izledi. Bu oranının en düşük olduğu il ise %9,2 ile Eskişehir oldu. Eskişehir ilini %10,1 ile Ankara ve Çanakkale izledi.

Geniş aileden oluşan hanehalklarının oranının en yüksek ve en düşük olduğu ilk 10 il, 2024

Türkiye’de 0-17 yaş grubunda en az bir çocuk bulunan hanehalkı oranı %42,8 oldu

ADNKS sonuçlarına göre 2024 yılında toplam hanehalkı sayısı 26 milyon 599 bin 261 oldu. Hanelerin %42,8’inde 0-17 yaş grubunda en az bir çocuk bulunduğu görüldü. Bu hanelerin illere göre dağılımı incelendiğinde, 0-17 yaş grubunda en az bir çocuk bulunan hanehalkı oranının en yüksek olduğu ilin %68,5 ile Şanlıurfa, en düşük olduğu ilin %28,2 ile Tunceli olduğu görüldü.

Hanelerin %19’unda 0-17 yaş grubunda bir çocuk, %14,6’sında iki çocuk, %6’sında üç çocuk, %2’sinde dört çocuk, %1,1’inde ise beş ve daha fazla çocuk bulunduğu görüldü.

Türkiye’de 2024 yılında toplam 26 milyon 599 bin 261 haneden 6 milyon 726 bin 583’ünde yaşlı nüfus olarak tanımlanan, 65 ve daha yukarı yaşta en az bir fert bulunduğu görüldü. Diğer bir ifadeyle, hanelerin %25,3’ünde en az bir yaşlı fert yaşadığı görüldü. En az bir yaşlı fert bulunan 6 milyon 726 bin 583 hanenin 1 milyon 750 bin 900’ünü tek başına yaşayan yaşlı fertler oluşturdu.

ADNKS sonuçlarına göre 2024 yılında, 25-29 yaş grubunda ve hiç evlenmemiş olan 3 milyon 374 bin 686 kişiden 2 milyon 450 bin 869 kişinin anne ve/veya babası ile birlikte yaşadığı görüldü. Diğer bir ifadeyle, 25-29 yaş grubunda hiç evlenmemiş olup ebeveynleri ile yaşayanların oranı toplamda %72,6 oldu. Bu oranın %44,8’ini erkekler, %27,9’unu ise kadınlar oluşturdu.

ADNKS sonuçlarına göre, 2024 yılında toplam resmi evlilikler içinde, son evliliğinde birinci dereceden kuzenleri ile akraba evliliği yapmış bireylerin oranı %8,1 oldu. Akraba evlilikleri akrabalık türüne göre incelendiğinde, akraba evliliği yapmış bireylerin %46,4’ünün hala/dayı çocukları ile %27,2’sinin amca çocukları ile ve %26,4’ünün ise teyze çocukları ile evli olduğu görüldü.

Toplam resmi evlenmeler içindeki akraba evlilikleri illere göre incelendiğinde, 2024 yılında toplam evli bireyler içinde son evliliğinde akraba evliliği yapmış bireylerin oranının en fazla olduğu il %19,9 ile Mardin oldu. Bu ili %18,7 ile Şanlıurfa ve %16,7 ile Siirt izledi. Akraba evliliği yapmış bireylerin oranının en az olduğu il ise %1,2 ile Edirne oldu. Bu ili %1,5 ile Kırklareli ve %2 ile Çanakkale izledi.

Evlenme istatistikleri sonuçlarına göre, 2010 yılında gerçekleşen resmi evlenmelerin %5,9’unun akraba evliliği olduğu ve bu oranın sonraki yıllarda sürekli düşüş göstererek 2019 yılında %4, 2024 yılında ise %3,3 olduğu görüldü.

Akraba evliliği oranı, 2010-2024

Akraba evliliği oranının en yüksek olduğu il %16,9 ile Şanlıurfa oldu

Akraba evliliği oranı illere göre incelendiğinde, 2024 yılında akraba evliliği oranının en yüksek olduğu ilin %16,9 ile Şanlıurfa olduğu görüldü. Bu ili, %12,6 ile Siirt ve %12,4 ile Mardin izledi. Akraba evliliği oranının en düşük olduğu il %0,2 ile Artvin oldu. Bu ili %0,5 ile Kırklareli ve Edirne izledi.

Yaşam Memnuniyeti Araştırması, 2024 sonuçlarına göre bireylerin mutluluk kaynağı olan kişiler incelendiğinde, kendilerini en çok ailelerinin mutlu ettiğini belirtenlerin oranı %72,9 olurken, bunu sırasıyla %13,2 ile çocukları, %4,2 ile kendisi, %3,4 ile eşi, %3 ile anne/babası ve %1,9 ile torunları takip etti.

ADNKS sonuçlarına göre, 2024 yılında Türkiye’de toplam 21 milyon 817 bin 61 çocuk içinde, hem annesi hem babası vefat etmiş çocuk sayısının 5 bin 276, babası vefat etmiş çocuk sayısının 258 bin 515, annesi vefat etmiş çocuk sayısının ise 81 bin 373 olduğu görüldü.

Cinsiyete göre incelendiğinde, hem annesi hem babası vefat etmiş erkek çocuk sayısının 2 bin 740, kız çocuk sayısının 2 bin 536, babası vefat etmiş erkek çocuk sayısının 132 bin 301, kız çocuk sayısının 126 bin 214, annesi vefat etmiş erkek çocuk sayısının 41 bin 500, kız çocuk sayısının 39 bin 873 olduğu görüldü.

Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığının verilerine göre 2024 yılında Türkiye genelinde kuruluş bakımı altında bulunan çocuk sayısının 15 bin 135 olduğu görüldü. Mevcut koruyucu aile sayısı 8 bin 719, koruyucu aile yanında bakımı sağlanan çocuk sayısı ise 10 bin 430 oldu. Evlat edindirilen çocuk sayısı 2024 yılında 589 oldu.

Kesinleşen boşanma davaları sonucunda 2024 yılında 187 bin 343 çift boşanırken 186 bin 536 çocuk velayete verildi. Boşanma davaları sonucu, çocukların velayetinin çoğunlukla anneye verildiği görüldü. Çocukların velayetinin %74,4’ü anneye, %25,6’sı babaya verildi.

Hanehalkı bilişim teknolojileri kullanım araştırması sonuçlarına göre, evden İnternete erişim imkânına sahip olan hanelerin oranı 2004 yılında %7 iken 2024 yılında bu oran %96,4 oldu. Diğer yandan hanelerde dizüstü, tablet, netbook gibi taşınabilir bilgisayar bulunma oranı %0,9’dan %45,2’ye, cep telefonu/akıllı telefon bulunma oranı %53,7’den %99,6’ya yükseldi.

Geniş ailelerin %26,9’unun yoksulluk sınırının altında yaşadığı görüldü

Gelir ve yaşam koşulları araştırması sonuçlarına göre, eşdeğer hanehalkı kullanılabilir fert medyan gelirinin %60’ı dikkate alınarak belirlenen sınıra göre yoksulluk oranı 2024 yılında %21,2 olarak gerçekleşti.

Hanehalkı tipine göre yoksulluk oranı incelendiğinde ise tek kişilik hanehalklarının %11,7’sinin, tek çekirdek aileden oluşan hanehalklarının %20,9’unun, geniş ailelerden oluşan hanehalklarının %26,9’unun, çekirdek aile bulunmayan birden fazla kişiden oluşan hanehalklarının ise %15,3’ünün yoksulluk sınırının altında yaşadığı gözlendi.

Gelir ve yaşam koşulları araştırması sonuçlarına göre, 2024 yılında konutun mülkiyet durumları incelendiğinde, fertlerin %56,1’inin oturduğu konutun sahibi olduğu, %28’inin ise kiracı olduğu görüldü. Lojmanda oturanların oranı %0,9 olurken kendi konutunda oturmayıp kira ödemeyenlerin oranı ise %15 olarak gerçekleşti.

Gelir ve yaşam koşulları araştırması sonuçlarına göre; 2024 yılında nüfusun %31,3’ü konutunda sızdıran çatı, nemli duvarlar, çürümüş pencere çerçevesi vb. sorunla karşılaştı.

Nüfusun %30,2’si izolasyondan dolayı ısınma sorunu yaşarken, %21,7’si trafik veya endüstrinin neden olduğu hava kirliliği, çevre kirliliği veya diğer çevresel sorunlar yaşadı.

Konut ve çevre konusunda sorun yaşayan fertlerin oranı, 2024