Tersine beyin göçü neden gerçekleşmiyor?
GreaTR Platformu ve FutureBright Group’un Mart 2025’te yayımladığı rapor, yurt dışında eğitim alan 445 Türk gencin deneyimlerini mercek altına alıyor. Katılımcıların kariyer yolculukları, geri dönüş motivasyonları ve Türkiye’ye bakışları üzerine dikkat çeken bulgular içeriyor.
Yurt dışında okumak: Umutlar ve gerçekler
- Katılımcıların her 10’undan 7’si yurt dışında iş veya staj başvurusunda zorluk yaşadığını belirtiyor.
- Yurt dışında yaşayan Türk gençlerin yalnızca üçte biri niteliklerine uygun bir pozisyonda çalışabildiğini söylüyor.
- Yurt dışı eğitimi önemli fırsatlar sunsa da gençlerin büyük kısmı yalnızlık, sosyal uyum sorunları ve sistemsel önyargılarla karşılaştığını aktarıyor.
- Yurt dışında yaşanan sosyal izolasyon yalnızca coğrafi uzaklıktan değil; dil, aksan ve kültürel farklardan da besleniyor.
Beyin göçünün profili
- Gençlerin çoğunluğu mühendislik, işletme ve ekonomi gibi alanlarda eğitim almak için yurt dışını tercih ediyor.
- Yurt dışında okuyanların önemli bir kısmı özel lise mezunu ve lise tercihini yurt dışına sınavsız geçiş olanağına göre yapmış.
- Türk gençlerin okumak için en çok tercih ettiği ülkeler İtalya ve Almanya.
Geri dönüş isteği var, ama şartlı
- Gençlerin %61’i uygun koşullar sağlandığında Türkiye’ye dönmeye sıcak bakıyor.
- Aile bağları, kültürel aidiyet ve ülkeye hizmet etme arzusu, en sık dile getirilen dönüş motivasyonları arasında.
- Dönmeye sıcak bakmayanların temel çekinceleri arasında ekonomik belirsizlik, siyasal istikrarsızlık ve sosyal güvencesizlik bulunuyor. Dönen gençlerin beklentisi daha yüksek maaşlar ve güçlü sosyal haklar.
Giden gelmiyor, acep nedendir?
- Yurt dışı deneyimini Türkiye’ye taşımak isteyen gençlerin çoğu, bu deneyimin özel sektör tarafından yeterince değer görmediğini düşünüyor.
- Dönenlerin %72’si aktif olarak bir işte çalışıyor.
- İstanbul, Türkiye’ye dönenlerin yaşamak ve çalışmak için açık ara en çok tercih ettiği şehir.
- Yurt dışında okuyan gençlerin büyük kısmı “Türkiye’den kaçış değil, küresel bir vatandaş olma arzusu” ile gittiklerini belirtiyor.
